баспаға шығарыўҚарақалпақстан Республикасы
Мүқаддес Ўатанымыз - Өзбекстан Республикасы өзиниң 27 жыллық өзбетинше раўажланыў жылларында әсирлерге тең жолды басып өтти. Тарийхан қысқа бул дәwирде қала ҳәм аўылларимиз, пүткил журтымыз түси, жәмиетимиздеги социаллық-сиясий мунасәбетлер пүткиллей өзгерди. Турмысымыздың барлық тараўдың ҳәм тармақларыда турақлы өсиў пәтлери гүзетилип атыр. Ең кереги, халқымыз кеўилинде өз журтыға иелик сезими, сол уллы Ўатанның бүгинги ҳәм ертанги күни ушын жуўапкершилик ҳәм тийислилик сезими артып, оның онгу ойлаўы ҳәм дүняға көз қарасы юксалиб бармақта.
Ғәрезсизлик жыллары пүткил мәмлекетимизге, ҳәр бир аймақ ҳәм регионға қурылысшылық ҳәм жаңаланишлар баслап келгениниң тастыйығын Өзбекстанымызның арқа бөлегинде жайласқан Қарақалпақстан Республикасы мысалында да айқын көриў мүмкин.
Екенин айтыў керек, сақаўатлы ҳәм айрықша қарақалпақ үлкеси мәмлекетимиз социаллық-економикалық раўажланыўында бөлек орын тутады. Бул ҳаққында сөз еткенде, Ҳүрметли Биринши Президентимиз Ислом Абдугьаниевич Каримовнинг “Қарақалпақ халқи мудами журтымыздаң таянш таўларынан есапланған” деген сөзлерин еске алыў орынлы болып табылады.
Сол себепли да ғәрезсизлик жылларында басқа регионларимиз қатары Қарақалпақстанның раўажланыўына да үлкен итибар берилип атыр. Әйне әне сондай итибар себепли бүгинги күнде Республика пайтахти - Нөкис қаласындан баслап, раёнлар орайлары, қала ҳәм аўыллар, ҳәтте шет аўылларына шекем ҳәр тәреплеме өзгерип, раўажланып бармақта. Бунда, әсиресе, мәмлекетимиз басшыы Шавкат Миромониович Мирзиёевнинг тиккелей ғайраты менен ислеп шығылып, избе-из әмелге асырылып атырған Қарақалпақстан Республикасыны социаллық-економикалық раўажландырыўдың программалары за’ру’рли әҳмиетлы болып турыпты. Соны да айтыў керек, бул программалар Республиканы әсирлер даўамындағы әпиўайы аграр үлкеден заманагөй өндирис және социал- економикалық инфратузилмалар, транспорт-коммуникатсия тармақлары, жоқары маман кадрларға ие болған қүдиретли регионға айландырыўды нәзерде тутады.
Программалардың басқышпа-басқыш турмысқа нәтийжени әмелде қолланыў етилиўи нәтийжесинде қарақалпақ жайи бүгинги күнде теңиб боьлмас дәрежеде өзгерип, жылдан-жылға шырай ашып, турақлы пәтда раўажланып баратырған үлкеге айланды.
Ғәрезсизлик жылларында бул жерде әмелге асырылған үлкен економикалық-социаллық өзгерислер, қурылыс ҳәм ободончилик жумысларын санап адогьига етип болмайды. Орта Азияда бирден-бир болған, саҳра қушағындағы моььжиза деп аталған Гүңгиртот сода заводы, Үстүрт газ-химия комплексы, Нөкис полимер, Самсунг-Нөкис, Нөкис електроаппарат, «Ланехтракт» қоспа кәрханаси, «Нөкис Мед Тех» МЧЖ, «Төрткүл шийше идислари» МЧЖ, Хоьжайли шыйше заводы, “Орайлық Асия безеў таслары” қоспа кәрханасы, Гүңгиртотдаги карбид, Нөкисдеги мармар ҳәм кабель заводлары, Оьрга газ кони, “Елтекс” ҳәм “Катекс” комплекслерин сыяқлы заманагөй өндирис обьектлери, Қарақалпақстан Республикасы Жоқарғи Кенгеси, Ташкент информациялық технологиялары университетиниң Нөкис филиалы, Олимпиада резервлери колледжи жайлары, 345 километрлик Навоий - Нөкис темир жолы, Нөкис менен Хоьжайлини богьлайдиган үлкен көпир, Гүңгиртот автомобиль жолы, оьнлаб улыўма билим бериў мектеплери ҳәм мектепне шекем тәлим мәкемелери, лицей ҳәм колледжлер, балалар спорты, балалар музыка ҳәм көркем өнер мектеплери сыяқлы көплеген қурылыслар - булардың барлығы ғәрезсизлик меваси болып табылады.
Миллий автомагистрал қурылысыда жүз берген үлкен ўақыялардан бири - бул сол жолдың Нөкис қаласыға кираверишида жаңа көпир ҳәм көше кесиспеси жолдың қурылысы болып табылады.
Соны да бөлек айтып өтиўимиз керек, Ҳүрметли Бириншчи Президентимизнинг ғайраты менен тийкар тамақтасы қойылған Үстүрт газ-химия комплексиниң қурылысы бүгин дүня халықлары итибарын жалб етпекте.
Ең кереги, қарақалпақ халқи әсирлер даўамында әрман етип, умтила отирип келген ийгиликли мақсетине етди - азат ҳәм еркин, тыныш-осуда турмысқа еристи, өз тарийхы, материаллық мийраслары, миллий дәстүр ҳәм қәдириятларын қайта тиклеў, раўажландырыўдың, оьзлигини тусинип жетиў мүмкиншилигине ие болды.
Қарақалпақстан Республикасы Өзбекстанның арқа-батыслық бөлегинде, Амударёнинг төмен бөлеги, Атаў теңизиниң қубла жағаында жайласқан. Республика қубла-шығыс тәрепден Қорақум саҳрасына тутасған. Оның арқа-батысында Үстүрт тегислиги, арқа-арқа тәрепинде болса Қызылқум саҳрасы ястаниб жатыпты. Атаў теңизиниң қубла аймағы қарақалпақ жайинде жайласқан. Қарақалпақстанның улыўма ер майданы 166, 6 мың квадрат километрден ибарат болып, ол аймағының үлкенлиги тәрептен Өзбекстан Республикасы wәлаятлары ортасында биринши орында турады. Республика халқы 2018 жыл 1 апрел жағдайыға 1 миллион 800 мың кисиден зыят болып табылады.
Республиканың аймақлиқ структурасы 15 дане раён ҳәм 1 дане қаладан ибарат. Булар Амударё, Берунийлық, Қораоьзак, Кегейли, Гүңгиртот, Қанлықоьл, Моьйноқ, Нөкис, Тахтакоьпир, Төрткоьл, Хоьжайли, Тахиётош, Чимбой, Шоьманой, Елликқальа раёнлары ҳәм Нөкис қаласы болып табылады.
Қарақалпақстан Өзбекстан Республикасы қурамындағы парламент басқарыў формасына ие болған суверенли Республика болып табылады. Қарақалпақстан өз Конститусиясы, байрағина, гербине ҳәм гимнига ие. Қарақалпақстан Республикасы Конститусиясы ҳәм нызамлары Өзбекстан Республикасы Конститусиясы ҳәм нызамларына муўапық ислеп шығылған. Республикада улыўма басшылық Жоқарғи Кенгес Баслығы - Қарақалпақстан Республикасы парламенти Баслығы тәрепинен әмелге асырылады.
Республиканың жоқары ижроия ҳәкимият Қарақалпақстан Республикасы Жоқарғи Кенгеси тәрепинен тастийиқланган Министрлер Кеңеси есапланады. Республика Министрлер Кеңеси қурамына Советиниң Баслығы, Баслықдың орынбасарлары, министрлер, мәмлекетлик комитетлери баслықлары, ири контсерн ҳәм бирлеспелер басшылары киреди. Қарақалпақстан Республикасы Министрлер Советиниң Баслығы өз ўазыйпасына көре Өзбекстан Республикасы Министрлер Мәкемесиниң қурамына киреди. Өзбекстан Республикасы пайтахти Ташкент қаласында, Өзбекстан Республикасы Министрлер Мәкемеси жанында Қарақалпақстан Республикасының турақлы жәнеколатхонаси искерлик көрсетеди.