баспаға шығарыў
Президентимиздиң басламасы менен еки жылдан берли Мойнақ районында Арал
теңизиниң суўы қурып кетиўи менен қум, дүз ҳәм шаңлардың ҳаўаға көтерилиўи
нәтийжесинде регионда жасайтуғын халыққа, өсимлик ҳәм ҳайўанат дүньясына
жеткерилип атырған зыянның алдын алыў бойынша кең көлемли жумыслар алып
барылмақта.
Пайда болған Аралқум
шөлинде қорғаў тоғайзарларын жаратыў бойынша Өзбекстан Республикасы Министрлер
Кабинетиниң 2019-жыл 15-февральдағы «Арал теңизиниң суўы қурыған түбинде «жасыл
қапламалар» – қорғаныс тоғайзарларын қурыўды жеделлестириў илажлары ҳаққында»ғы
және 2019-жыл 24-декабрьде «Арал теңизи түбиндеги суўы қурып қалған аймақларда
«жасыл қапламалар» – қорғаныс тоғайзарларын жаратыў бойынша илажлар ҳақында»ғы
қарарлары қабыл етилди. Арал теңизи түбиндеги суўы қурыған аймақларда
2019-жылдың қыс ҳәм 2020-жылдың бәҳәр мәўсиминде тоғай мелиорация илажларын
әмелге асырыў бойынша «Жол картасы» тастыйқланды.
Өзбекстан Республикасы
Тоғай хожалығы мәмлекетлик комитети, Айрықша жағдайлар министрлиги ҳәм мәпдар
уйымлар тәрепинен Арал теңизиниң суўы қурып қалған аймақларында қорғаў
тоғайзарларын жаратыў илажи жеделлик пенен шөлкемлестирилди. Қарақалпақстан
Республикасы Министрлер Кеңесиниң 2019-жыл 28-февральдағы ҳәм 2019-жыл
1-ноябрьдеги қарарларына тийкарланып Мойнақ мәмлекетлик тоғай хожалығына улыўма
941 мың гектар жер майданы турақлы пайдаланыў ушын ажыратып берилди.
Әмелге асырылған
жумыслар нәтийжесинде 2018-жыл ҳәм 2019-жыл бәҳәр мәўсимлеринде 461 мың гектар
егилген болса, 2019-жыл қыс ҳәм 2020-жыл бәҳәр мәўсимлеринде Арал теңизиниң
қурыған ултанында улыўма 743 мың гектар майданда «жасыл қапламалар» қорғаў
тоғайзарлар жаратылды. Буннан тысқары, 3 мың гектар майданда шөл өсимликеринен
жайлаў жаратыў жумыслары орынланды. Сондай-ақ, қорғаў тоғайзарларын жаратыў
ушын 166,3 мың гектар майданда жерлер егиўге таярланған.
Президентимиздиң
2020-жыл 2-октябрь күни Қарақалпақстан Республикасына сапар етиўи даўамында
берген тапсырмасына муўапық 2021-жыл Мойнақ районындағы Арал теңизиниң қурыған
түбинде 300 мың гектар тоғай мелиоратив жумысларын әмелге асырыў
режелестирилген.
Сондай-ақ Аралбойы
регионы болған Бухара, Хорезм, Наўайы ўәлаятларының және Қарақалпақстан
Республикасының басқа шөл аймақларында да қосымша 247 мың гектар шөл
өсимликлеринен қорғаныс тоғайзарларын жаратыў нәзерде тутылған. Бул бағдарда
ҳүкимет қарары жойбары таярланып, ҳәзирги күнде тийисли министрликлер ҳәм
ўәлаятлар, уйымлар менен келисилди.
Сексеўил тоғайларында
кеселлик ҳәм зыянкеслердиң анықланыўы менен биз өсимликлерди қорғаў ушын киши
авиациялар (дельтаплан) жәрдеминде кеселлик ҳәм зыянкеслерге қарсы
гүресиў илажларын көриўди усыныс етемиз.
Арал теңизиниң қурыған
түбинде алып барылып атырған жумыслар регионның ҳаўа райын экологиялық жақтан
жақсылаўда үлкен әҳмйиетке ийе. Усы көзқарастан тоғайзарлар жаратыў жумыслары
даўам етеди. Илимпазлар қурамалы машқалаларды тоғай хожалығы хызметкерлери
менен биргеликте шешиў жолларын излемекте.
Даўыт АБИБУЛЛАЕВ,
Қарақалпақстан хабар агентилигиниң
шолыўшысы