baspaǵa shıǵarıw
Prezident Shavkat Mirziyoevtiń basshılıǵında 16-fevral kúni sharwashılıq tarawındaǵı áhmiyetli wazıypalardı dodalaw boyınsha videoselektor májilisi ótkerildi.
Málim bolǵanınday, bul taraw shańaraqlardıń abadanlıǵın hám azıq-awqat qáwipsizligin támiyinlewde úlken orın tutadı. Xalıqtıń kúndelikli tutınıw qárejetleriniń 30 procentin gósh, sút hám máyek ónimleri quraydı.
Keyingi úsh jılda sharwashılıq boyınsha shıǵarılǵan qararlarǵa tiykarlanıp, 8 túrdegi subsidiya hám jeńillikli kreditler ajıratıw jolǵa qoyıldı. Usı dáwirde sharwashılıqqa 15 trillion sumnan aslam kredit ajıratılıp, 4 mıń 500 ge shamalas joybar ámelge asırıldı. Násilshilik xojalıqlarınıń sanı 3 esege kóbeyip, 1 mıń 414 ke jetti. Nátiyjede, 2019-2021-jıllarda sharwa mallarınıń bas sanı 1 million 200 mıńǵa kóbeydi.
Biraq klimat ózgerisleri, suw hám jerdiń jetispewshiligi, pandemiya sıyaqlı zamanımızdıń áhmiyetli mashqalaları sharwashılıqtı da qıyınlastırmaqta.
Buxara, Jizzaq, Nawayı, Namangan hám Surxandárya wálayatlarında iri sharwashılıq xojalıqlarınıń sanı basqa aymaqlarǵa qaraǵanda bir qansha az. 90 procent sharwa malları úylerde baǵılsa da, kóp jerlerde ot-jem támiynatı sisteması joq. Keyingi 15 jılda ot-jemlik jer maydanı 430 mıń gektardan 340 mıń gektarǵa, bir bas qaramalǵa tuwra keletuǵın azıqlıq maydanı 50 sotıxtan 27 sotıxqa azayǵan. Qaraqalpaqstan, Xorezm, Buxara, Nawayı, Surxandárya hám Qashqadáryada qayta egiletuǵın ot-jem egislik maydanları 23 mıń gektarǵa qısqarǵan.
Sonlıqtan, sharwashılıq tarawın qollap-quwatlaw, resurstı únemleytuǵın texnologiyalardı keńnen qollanıw arqalı gósh, sút hám máyek jetistiriwdi kóbeytiw hár qashanǵıdan da zárúr bolmaqta.
Májiliste bul baǵdardaǵı áhmiyetli máseleler, imkaniyatlar talqılandı.
Mámleketimiz basshısı bıyıl sharwashılıqta keminde 300 mıń, qoy-eshki baǵıwda 150 mıń, pilleshilikte 1 million 200 mıń, jámi 1 million 650 mıń xalıqtıń bántligin támiyinlew múmkinshiligi bar ekenin atap ótti.
Bul ushın, bárinen burın, úylerde kooperaciya arqalı sharwanı kóbeytiw kerek. Elimizde bul tarawda jaqsı tájiriybeler kóp. Máselen, Qashqadárya wálayatınıń Mirishkor rayonında «Toshmatov Normumin» fermer xojalıǵı Vori awılındaǵı úylerge qaramallar, qoy-eshkiler tarqatıp, olar jetistirgen sút hám góshti satıp almaqta. Sonday-aq, Qaraqalpaqstan Respublikası Taqıyatas rayonındaǵı «Taqıyatas CHikens» kárxanası úylerge úy tawıǵın berip, olardan inkubaciyalıq máyek satıp alıwdı jolǵa qoyǵan.
Prezident bunday tájiriybelerdi basqa da rayon hám máhállelerde keńeytiw zárúrligin atap ótti.
Usı maqsette bir qatar qarjılay járdem ilajları belgilendi. Yaǵnıy, bıyıl fevraldan baslap, sırt el kreditleri 10 jıl múddetke 3 jıllıq jeńillikli dáwir menen ajıratıladı, kredit procentiniń 14 procentten joqarı bólegine kompensaciya jáne kredit summasınıń 50 procentine kepillik beriledi, gidroponika usılında ot-jem jetistiriw ushın úskeneler qárejetiniń 20 procenti qaplanadı.
Tarawdaǵı jáne bir dáramatlı baǵdar – ashıq reńli qoy-eshkilerdiń júninen gilem, gezleme hám basqa da ónimler toqıp satıw. Májiliste Angren qalası, Kosan, Romitan, Náwbáhár rayonlarındaǵı usınday jumıslar órnek etip kórsetip ótildi.
Usı aydan baslap, násilli qoy hám eshki satıp alıw, sút, gósh hám júndi qayta islew jáne jem tayarlaw cexların shólkemlestiriw ushın jeńillikli dáwir menen kreditler ajıratılatuǵın boldı. Bul kreditler xalıqqa hákim járdemshileriniń usınısı tiykarında, 50 million sumǵa shekem girew támiynatısız ajıratıladı, kredit procentiniń yarımın qaplawǵa kompensaciya beriledi.
Xalıqqa kooperaciya tiykarında 350 mıń bas qoy-eshki tarqatılatuǵını, bul maqsetlerge 100 million dollar qaratılatuǵını málim etildi.
Bıyıl tarawda 123 iri joybar rejelestirilgen. Mámleketimiz basshısı olardı óz waqtında iske qosıw menen birge qosımsha imkaniyatlar tabıw, ot-jemlik maydanlardı keńeytiw zárúrligin atap ótti.
Sonıń ishinde, jerdiń bir bólegin almaslap egiwdiń esabınan 500 bas sharwashılıq kompleksin dúziw múmkin. Sonday-aq, paydalanıwdan shıqqan hám jańa jerlerdi ózlestirip, mal baqsa boladı.
Bunday joybarlardı qollap-quwatlawǵa 120 million dollar kredit sıpatında qaratılatuǵını, subsidiya, bajıxana hám salıq jeńillikleri beriletuǵını atap ótildi.
Juwapker adamlarǵa bıyıl xalıqaralıq finans shólkemlerinen 500 million dollar tartıp, sharwashılıqtı rawajlandırıw joybarlarına qaratıw boyınsha kórsetpe berildi.
Prezidentimiz sharwa ónimdarlıǵın arttırıw, násilshilikti jaqsılaw máselelerine ayrıqsha itibar qarattı. Tarawǵa ilim hám aldıńǵı tájiriybelerdi engiziwge Samarqand veterinariya medicinası institutı juwapker etip belgilendi. Endi bul instituttıń statusı kóteriledi jáne oǵan veterinariya, sharwashılıq, qusshılıq, balıqshılıq, qarakólshilik hám shól ekologiyası ilimiy-tájiriybe institutları biriktiriledi. Bul mákeme klasterlerge ámeliy hám metodikalıq járdem berip, tólemli xızmetler kórsetedi, xalıqtı hám fermerlerdi qısqa múddetli kurslarda oqıtadı.
«CHorvanasl» agentligine hár bir rayon kesiminde násilshilikti jaqsılaw boyınsha úsh jıllıq baǵdarlama islep shıǵıw wazyıpası qoyıldı.
Májiliste dodalanǵan máseleler boyınsha tarmaq hám aymaq basshıları, isbilermenler shıǵıp sóyledi.
ÓzA