Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi

 

Keyingi tórt jıl ishinde elimizde ámelge asırılıp atırǵan reformalar nátiyjesi qala hám awıllarımız kórinisinde, rayonlarda jedel ruwxta bolıp atırǵan qurılıs jumıslarında anıq kórinbekte.

Ásirese, turmısımızda ushırasıp atırǵan mashqalalardı sheshiw, xalıqtı turmısınan raz etiw baǵdarında keń kólemli ámeliy ilajlar xalqımızdıń erteńgi kúnine bolǵan isenimin jáne de bekkemlep, olardı ullı dóretiwshilik jumıslarına  ruwxlandırmaqta.

Prezimdentimiz Shavkat Mirziyoev usı jıldıń 2-oktyabrinde Qaraqalpaqstan Respublikasına saparı waqtında hár bir qala  hám rayondı rawajlandırıw, xalıqtıń turmısın jaqsılawǵa qaratılǵan wazıypalardı begilep bergen edi.

Sol maqsette jańa rawajlanıw baǵdarlamasın islep shıǵıw ushın respublikalıq jumısshı topar tárepinen 37 mıń xojalıq hám isbilermenlik subektleri úyrenilip shıǵılıp, áhmiyetli máseleler anıqlandı.

Usı tallawlar tiykarında Qaraqalpaqstan Respublikasın 2020-2023-jılları kompleksli rawajlandırıw baǵdarlaması islep shıǵıldı.

Qaraqalpaqstan Respublikasında 2020-2023-jılları 2 mıń 788 joybar boyınsha obektlerde 21 trillion  209 milliard sumlıq keń kólemli jumıslardı ámelge asırıw rejelestirilgen.

Prezidentimizdiń basshılıǵında 10-noyabr kúni Qaraqalpaqstandı sociallıq-ekonomikalıq rawajlandırıw máseleleri boyınsha ótkerilgen videoselektor májilisinde usı baǵdarlamada belgilengen ilajlardıń orınlanıwın sistemalı shólkemlestiriw máseleleri dodalandı.

Atap aytqanda, 17 rayon hám qalanıń ózine tán «ósiw noqat»larınan kelip shıǵıp 2020-2022-jılları ulıwam bahası 12 trillion 300 milliard sum bolǵan 1 mıń 359 investiciyalıq joybar qáliplestirilgen. 523 million dollarlıq tikkeley sırt el investiciyaların ózlestiriw, derlik 20 mıń jańa jumıs orınların jaratıw mólsherlengen.

Májiliste mámleketimiz basshısı Qaraqalpaqstan sharayatında hesh qashan 523 million dollarlıq investiciya bolmaǵanın, bul qarar qaǵazda qalıp ketpewi ushın qalay islewi kerek ekenligi haqqında kórsetpeler berdi.

Haqıyqatında da, Qaraqalpaqstandı rawajlandırıwǵa baylanıslı bunday baǵdarlama tariyxta bolmaǵan. Prezidentimiz tárepinen usı jılı 11-noyabrde «2020-2023-jılları Qaraqalpaqstan Respublikasın kompleksli sociallıq-ekonomikalıq rawajlandırıw ilajları haqqında»ǵı qarardıń qabıl etiliwi respublikamızda keyingi úsh jılda ámelge asırılatuǵın qurılıs hám jańalanıwlar kólemi qanshelli keń ekeninen dárek berip tur.

Usı qarard joybarı bir neshe dodalawlardan ótti hám onda, birinshi gezekte, xalıqtıń turmısın jaqsılaw jáne barlıq qala hám rayonnıń «ósiw noqatları»n anıqlaǵan halda, tarawlardı jedel rawajlandırıw máselelerine ayrıqsha itibar qaratıldı.

Endi usı qarar tiykarında qanday joybarlar ámelge asırılatuǵını belgilengenine toqtap ótsek.

Ulıwma alǵanda, 2020-2023-jılları 2 mıń 788 joybar boyınsha obektlerde 21 trillion 209 milliard sumlıq keń kólemli jumıslardı ámelge asırıw rejelestirilgen.

Bul joybarlardıń orınlanıwı nátiyjesinde jıllıq eksport kólemi 347 million AQSh dollarına, eksport etiwshi kárxanalardıń sanı 250 ge, eksport etiletuǵın mámleketlerdiń sanı 45 ke jetkeriledi.

Sonıń menen birge, baǵdarlama tiykarında 45 mıńnan aslam jumıs orınları jaratıladı hám jumıssızlıq dárejesi 13,2 procentten 8,5 procentke túsiriledi.

Bul hújjette Qaraqalpaqstannıń rayon hám qalalarınıń kórinisin jańalaw, jollar jáne turaq jaylar qurıw máselesine ayrıqsha itibar qaratılǵan. Sonıń ishinde, jol-transport, injenerlik-kommunikaciya infrastrukturası obektlerinde 7,6 trillion sumlıq qurılıs-ońlaw jumısların alıp barıw belgilengen. 2,4 trillion sumlıq qarjı esabınan 855 kilometrlik xalıqaralıq, respublikalıq hám jergilikli áhmiyetke iye jollar qurılıp, rekonstrukciyalanadı.

Usı jerde aytıp ótiw zárúr, jumısshı topar menen usı baǵdarlamanıń hár bir bánti ústinde islep, onıń orınlanıwındaǵı mashqalalardık qalay sheshiliwin tallaǵan edik. Jollardı ońlaw boyınsha belgilengen jumıslardıń orınlanıwı nátiyjesinde ońlawǵa mútáj jollardıń úlesi 35 procentten 25 procentke shekem azayatuǵını belgili boldı.

Ishimlik suwı támiynatın jaqsılaw maqsetinde 2,9 trillion sumlıq jumıs orınlanadı. Nátiyjede ishimlik suwı menen támiyinleniw dárejesi 61,5 procentten 70,1 procentke jetkeriledi. Kanalizaciya sistemasın jaqsılaw maqsetinde 2,1 trillion sumlıq joybarlardıń ámelge asırılıwı sebepli 240 mıńnan aslam xalıqqa qolaylılıq jaratıladı.

Baǵdarlamaǵa muwapıq, 300 sociallıq taraw obektinde 1,2 trillion sumlıq qurılıs, rekonstrukciyalaw hám ońlaw jumısları ámelge asırıladı. Sonıń ishinde, 76 mámleketlik jáne 20 mámleketlik-jeke menshik sheriklik tiykarında mektepke shekemgi bilimlendiriw mákemelerinde (360 mlrd. sum) qurılıs-ońlaw jumısları orınlanadı hám 400 shańaraqlıq baqsha shólkemlestiriledi. 108 mektep jáne 32 medicina mákemesinde qurılıs, rekonstrukciyalaw jumısları orınlanadı. Sonday-aq, baǵdarlamaǵa muwapıq, 21 mádeniyat hám 39 sport obektin qurıw, rekonstrukciyalaw da belgilengen.

Mámleketimiz basshısınıń aymaqlardaǵı mashqalalardı operativ sheshiw baǵdarındaǵı kórsetpesine tiykarlanıp Nókis qalası hám barlıq rayonlarǵa tiyisli ministrlikler jáne uyımlardıń basshıları hám bankler biriktirildi. Házirgi kúnde biriktirilgen ministrlikler hám bankler menen birgelikte tiyisli jumıslar baslap jiberildi.

Máselen, Nókis qalasına Tashkent qalalıq hákimi hám «Asaka» akcionerlik kommerciyalıq banki biriktirilip, joybarlardıń prezentaciyası islep shıǵıldı. Bul Ózbekstan bas kóshesi boyındaǵı 39 kóp qabatlı turaq jaylardı zamanagóy talaplar tiykarında ońlaw, 3,7 kilometr uzınlıqtaǵı kósheler boylap piyadalar hám velosipedler jolların shólkemlestiriw, jańadan ekobazar qurıw sıyaqlı joybarlardı óz ishine aladı.

Sociallıq-ekonomikalıq jaqtan rawajlanıw dárejesi tómen borlǵan úsh – Taxtakópir, Bozataw, Shomanay rayonlarında 409 milliard sumlıq, sonday-aq, 45 sharayatı awır máhálle hám awıllarda 3 trillion sumlıq qurılıs-ońlaw jáne abadanlastırıw jumısları ámelge asırıladı.

«2020-2023-jılları Qaraqalpaqstan Respublikasın kompleksli sociallıq-ekonomikalıq rawajlandırıw ilajları haqqında»ǵı Prezident qararı menen aymaqtıń ózine tán ózgesheliginen kelip shıǵıp, eń áhmiyetli ekonomikalıq jumıs baǵdarlarında isbilermenlik subektlerine salıq jeńilliklerin beriw názerde tutılǵanın ayrıqsha atap ótiw orınlı.

Atap aytqanda, Qaraqalpaqstan rayonlarınıń ózine tán «ósiw noqatı» dep belgilengen ekonomikalıq jumıs baǵdarları boyınsha jańadan shólkemlestirilgen isbilermenlik subektleri 2024-jıl 1-yanvarǵa shekem jer, múlk salıǵı, kishi kárxanalardıń aylanısınan alınatuǵın salıq, jeke tártiptegi isbilermenlerdiń qatań muǵdardaǵı dáramat salıǵın tólewden azat etiledi.

Sociallıq-ekonomikalıq rawajlanıw dárejesi salısmtırmalı tómen bolǵan Taxtakópir, Bozataw hám Shomanay rayonlarında jańadan shólkemlestiriletuǵın sanaat baǵdarındaǵı isbilermenlik subektleri 2024-jıl 1-yanvarǵa shekem jer, múlk salıǵı, kishi kárxanalardıń aylanısınan alınatuǵın salıq, jeke tártiptegi isbilermenlerdiń qatań muǵdardaǵı dáramat salıǵın tólewden azat etiledi. Payda salıǵı hám suw salıǵı tólemin ámeldegi belgilengen salıq stavkalarınıń 50 procenti muǵdarında ámelge asıradı.

Baǵdarlamada respublikamız aymaqlarında sanaat hám awıl xojalıǵı tarawların rawajlandırıw arqalı qosımsha ónim islep shıǵarıw, jańa jumıs orınların jaratıw arqalı xalıqtıń razılıǵına erisiw máselesi de tiykarǵı baǵdalardan biri sıpatında belgilep alınǵan.

Máselen, 9 jańa sanaat ónimin islep shıǵarıwdı jolǵa qoyıw, 27 sanaat klasterin shólkemlestiriw, sanaatı tómen dárejede rawajlanǵan Taxtakópir, Bozataw hám Shomanay rayonlarında keminde 50 jańa sanaat kárxanasın iske qosıw rejelestirilgen.

Baǵdarlamada awıl hám suw xojalıǵı boyınsha da bir qatar wazıypalar  belgilengen. Atap aytqanda paxta jetistiriw biykar etilip atırǵan 12 mıń gektar maydanda eksportqa qolaylı ovoщ eginlerin jaylastırıw, paydalanıwdan shıqqan 35 mıń 860 gektar jer maydanın ózlestiriw, awıl xojalıǵında paydalanıwǵa qaytadan kirgiziletuǵın 875 gektar jer maydanında ıssıxanalar shólkemlestiriw, muzlatqıshlı qoymaxanalardıń quwatlılıǵın 40,8 mıń tonnaǵa arttırıw solardıń qatarına kiredi.

Sonday-aq, diyqannıń qol qanatına teńlestirilgen awıl xojalıǵı texnikalarınıń sanın 1,4 mıńǵa shekem arttırıw mólsherlengen. Sonıń menen birge, aymaqta gósh hám sút ónimlerinen bolǵan talaptı qanaatlandırıw maqsetinde násilli qaramallardıń sanın jáne 30 mıń basqa arttırıw rejelestirilgen. 30 mıń gektar jer maydanda gúnji jetistiriw jáne ónimdi tolıq eksportqa baǵdarlaw, balıq jetistiriw kólemin eki ese arttırıw esabınan balıq ónimlerin 2021-jılı 35 mıń tonnaǵa, 2022-jılı 50 mıń tonnaǵa jetkeriw názerde tutılǵan.

Qısqasha etip aytqanda, Qaraqalpaqstandı hár tárepleme rawajlandırıwǵa baylanıslı úsh jıllıq baǵdarlama haqıyqıy mánide tariyxıy jańalanıwlarǵa tiykar salmaqta. Elimizde isbilermenlik potencialın kórsetiw hám rawajlandırıw ushın jaratılıp atırǵan bunday imkaniyatlar watanlaslarımızdı sociallıq-ekonomikalıq rawajlanıwǵa múnásip úles qosıwǵa shaqırmaqta. Sonıń ushın baǵdarlamada belgilengen ilajlar tek ǵana qaǵazda qalıp ketpewi ushın bar kúsh-ǵayratımızdı, potencialımızdı jumsaymız.

Mámleketimiz basshısı qararınıń orınlanıwın támiyinlew nátiyjesinde keyingi úsh jılda Qaraqalpaqstan Respublikası hár tárepleme rawajlanadı hám pútkilley jańa kóriniske iye boladı.