baspaǵa shıǵarıw
Prezident
Shavkat Mirziyoevtiń basshılıǵında 28-iyul kúni mayıplıǵı bolǵan, ata-ana
qaramaǵınan ayırılǵan hám jetim balalardı mámleket tárepinen qollap-quwatlawdı
keńeytiw jáne sociallıq napaqalardı jetilistiriw máseleleri boyınsha
videoselektor májilisi ótkerildi.
Mámleketimizde
sociallıq qorǵawǵa mútáj balalardı tárbiyalaw hám qollap-quwatlawdıń bir neshe
strukturaları jolǵa qoyılǵan. 13 Balalar úyinde 560, 16 Mehriybanlıq úyi hám 4
Balalar qalashasında 1 mıń 823, 86 arnawlı mektep-internatta 21 mıń ul-qızlar
tárbiyalanbaqta. Bunnan tısqarı,79 mıń balalar ámeńgerlik, qáwenderlik hám
shańaraq patronatı qaramaǵına alınǵan.
Májiliste
usı mákemelerdegi jaslardıń tálim-tárbiyası, jay hám jumıs penen támiyinleniw
dárejesi tallandı.
Keyingi
on jılda Mehriybanlıq úyleri hám Balalar qalashaları pitkeriwshileriniń 51 procentine turaq jay ajıratılǵan. Mehriybanlıq úylerinen shıqqan
jigit-qızlardıń 64 procenti jumıs penen támiyinlengen. Tálim-tárbiya sapası da
joqarı emes.
Mámleketimiz
basshısı Mehriybanlıq úylerindegi bdalalardı shańaraqqa jaqın ortalıqta
tárbiyalaw, bilimli hám mánawiyatlı, watansúyiwshi insanlar etip kamalǵa
keltiriw zárúr ekenligin atap ótti.
Usı
maqsette bul boyınsha jańa sistemanıń engiziletuǵını belgilendi. Oǵan muwapıq,
16 Mehriybanlıq úyi hám 4 Balalar qalashalarındaǵı jaslardıń tálim-tárbiyasına
Ózbekstan Respublikası Milliy gvardiyası juwapker boladı. Onıń ushın sárkarda orınbasarı
lawazımı engizilip, óz aldına basqarma shólkemlestiriledi.
Mehriybanlıq
úylerindegi balalarǵa sabaq beriw, olardı málimleme texnologiyaları, shet
tiller, kásip-óner hám isbilermenlikke oqıtıw, sport penen shuǵıllanıwın
shólkemlestiriw boyınsha jańa metodikalar islep shıǵıladı. 14 jastan joqarı
ul-qızlardı eń talap joqarı kásiplerge úyretiw jolǵa qoyıladı.
Joqarı hám
orta arnawlı bilimlendiriw ministrligi, Turizm hám sport ministrligine hár bir
Mehriybanlıq úyi hám Balalar qalashasına joqarı oqıw ornı jáne sport mektelerin
biriktiriw wazıypası qoyıldı. Olar tárepinen pán hám sport dógerekleri
shólkemlestiriledi, oǵan tartılǵan ustazlarǵa ústeme tólenedi.
Bunnan
tısqarı, sharayatı awır bolǵan Mehriybanlıq úyleri Prezident Administraciyası,
Ministrler Kabineti hám wálayat hákimlikleri tárepinen atalıqqa alınadı.
Házirgi
kúnde Mehriybanlıq úyleri tárbiyalanıwshılarınıń 17 procenti shın jetimler,
qalǵan 83 procenti bolsa ata-anası yamasa jaqın tuwısqanları waz keshken
balalar bolıp esaplanadı. Onday shańaraqlarǵa materiallıq járdem beriw arqalı
ayırım balalardı óz shańaraǵınıń qushaǵına qaytarıw múmkin ekenligi aytıldı.
Ámeńgerlik
hám qáwenderlik uyımlarında 79 mıń bala dizimde turadı, sonnan 35 mıńı
perzentlikke alınǵan. Biraq, olar menen shuǵıllanıw ushın rayonlıq hám qalalıq
xalıq bilimlendiriw bólimlerinde bir xızmetker biriktirilgen.
Onıń
jeterli emes ekenligi atap ótilip, hár bir rayon hám qala hákimliginde
Ámeńgerlik, qáwenderlik hám patronat jumısları bólimi shólkemlestiriletuǵını
jáne olarǵa 4 shtat ajıratılatuǵını belgilendi.
Sonday-aq,
Milliy gvardiya, mektepke shekemgi bilimlendiriw, xalıq bilimlendiriwi, máhálle
hám sektor wákillerinen ibarat jumısshı topar dúziledi. Olarǵa ámeńgerlik,
qáwenderlik hám patronatqa alınǵan balalardıń jaǵdayı, shańaraqlıq sharayatınan
hár háptede xabar alıw júklenedi.
Ámeńgerlik, qáwenderlik hám patronatqa alınǵan balalar 18 jasqa tolǵanǵa shekem olar ushın jergilikli byudjetten 1 million 200 mıń sum, mayıplıǵı bolǵanlarǵa bolsa respublikalıq byudjetten 2 million 500 mıń sum tólenedi. Mayıplıǵı bolǵan balalardı óziniń qaramaǵına alǵan shańaraqlarǵa olardıń tárbiyalanıw dáwirin miynet stajına qosıp esaplaw tártibi engiziledi.
Bıyıl
1-sentyabrden baslap napaqa muǵdarı shańaraqtaǵı balalar sanınan kelip shıǵıp
belgilenedi. Onda balalardıń jası 14 jastan 18 jasqa shekem, tólew múddeti 6
aydan 12 ayǵa shekem sozdırıladı.
Bunnan
tısqarı, «temir dápter»ge kirgen shańaraqlardıń perzentleri, sonday-aq,
baǵıwshısın joǵaltqan hám mayıplıǵı bolǵan balalarǵa mektepke barıwı ushın 500
mıń sumnan beriledi.
Ámeńgerlik,
qáwenderlik hám patronatqa alınǵanlar da joqarı oqıw orınlarına kiriwde
Mehriybanlıq úyleriniń pitkeriwshileri ushın ajıratılǵan qosımsha kvotadan
paydalanadı.
Prezidentimiz
Mehriybanlıq úyleriniń pitkeriwshilerin mámleket tárepinen qollap-quwatlawdı
jáne de keńeytiw boyınsha kórsetpeler berdi.
Sonıń
ishinde, 18 jasqa tolǵan, turaq jayǵa mútáj jetim balalarǵa jańadan qurılǵan
turaq jaylar biypul ajıratıladı. Onıń ushın usı jılı byudjetten 120 milliard
sum qaratıladı.
Jáne bir
jańalıq jetim yamasa ata-ana qaramaǵınan ayrılǵan qábiletli studentlerdiń
stipendiyası 50 procentke arttırıladı. Sonday-aq, onday studentlerge pensiya
tólew múddeti ámeldegi 18 jastan 23 jasqa shekem sozdırıladı. Olarǵa zárúr
ádebiyatlar satıp alıwı ushın hár jılı bir márte 1 million 200 mıń sum
subsidiya beriledi.
Májiliste
mayıplıǵı bolǵan balalardı qollap-quwatlaw hám emlew máselelerine de ayrıqsha
itibar qaratıldı. Mámleketimiz basshısı bunday balalardı zárúr medicinalıq
qural hám arbashalar menen támiyinlew, xirurgiyalıq operaciyalar ótkeriw,
implantant hám protez ornatıw ushın qosımsha qarjı ajıratıwǵa kórsetpe berdi.
Sonday-aq,
qánigelesken mekteplerge iri kárxanalar hám klasterlerdi biriktirip,
sharayatlardı jaqsılaw múmkin ekenligi atap ótildi.
Jas
óspirimler menen islesiw komissiyalarınıń ornına Balalar máseleleri boyınsha
milliy komissiya shólkemlestiriletuǵını, aymaqlıq komissiyalarǵa bolsa wálayat
hákimleri basshılıq etetuǵını belgilendi.
– Ata-ana
mehrinen ayrılǵan hám mayıplıǵı bar balalardı qollap-quwatlaw, olardı jámiyettiń
belsendi aǵzaları sıpatında tárbiyalaw barlıǵımızdan ayrıqsha itibar hám ámeliy
háreketlerdi talap etedi. Hesh bir bala «men jetimmen yamasa mayıppan» dep
ókinbewi, mámleketimizdiń hám jámiyetimizdiń mehrinen shette qalmawı kerek.
Olardı zamanagóy kásip-ónerlerge oqıtıw, barlıq sharayatlardı jaratıp beriw tek
ǵana wazıypa emes, al muqaddes minnet bolıp esaplanadı. Máselege usı jaqtan
qatnasta bolsaq, jumısımızda álbette nátiyje boladı. Perzentlerimizge islegen
hár bir jaqsılıǵımız on jaqsılıq bolıp qaytadı, – dep atap ótti Shavkat
Mirziyoev.
Májiliste juwapkerler, pedagoglar hám jaslar dodalanǵan máseleler boyınsha óz pikirlerin bildirdi.
